Prawo cywilne - Sikorska-Dzięgielewska Krystyna - Notatki

Prawo cywilne Wykład 1 12-10-2014 Prawo cywilne składa się z 6 części: - cz. Ogólna Cz rzeczowa Cz zobowiązaniowa Prawo rodzinne Spadki Prawo własności intelektualnej I prawo pracy Podr prof. szczurka - Prawo cywilne Zbigniew Radwański podręcznik Egzamin – pisemny 5 pytań otwartych Prawo cywilne wyłania się z czasów prawa rzymskiego, kodeks cywilny z 1964 z późniejszymi zmiana nami jest ustawą obowiązującą Przenikanie prawa administracyjnego do prawa cywilnego i odwrotnie W prawie cywilnym wyodrębnia się 6 części j/w ale prawo pracy się wyodrębniło się z prawa cywilnego Zasady w art. od 1- 7 KC Ochrona własności – prawo własności jest fundamentalnym prawem Rzeczypospolitej Polskiej, nie tylko w zakresie prawa cywilnego, jest chronione nawet, jeżeli właściciel nie jest posiadaczem rzeczy Własność – tytuł prawny do rzeczy Posiadanie – dzierżenie rzeczy bez tytułu prawnego (przysługuje właścicielowi roszczenie o ochronę własności) Zasada nie działania prawa wstecz – lex retro non agit – ustawa nie ma mocy wstecznej chyba, że to wynika z jej brzmienia lub celu. Jeżeli ustawa została ustanowiona w prawidłowej procedurze. Właściwość miejscowa – zdolność do rozstrzygania sprawy z danego terenu Właściwość rzeczowa – możność do rozstrzygania sprawy danej kategorii Właściwość funkcjonalna in. instancyjna – zdolność do rozstrzygania sprawy w danej instancji Zasada nienadużywania prawa podmiotowego – nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony Zasada swobody zawierania umów – nikt do niczego nas nie może zmusić to my decydujemy o tym czy zawieramy dany stosunek zobowiązaniowy Jus cogens – norma bezwzględnie obowiązująca jej nie zastosowanie powoduje nieważność czynności prawnej Jus dispositivum – norma względnie obowiązująca – strony same mogą kreować swój stosunek zobowiązaniowy, ale jeżeli nic nie ustalą w tym zakresie to jus dispositivum ma zastosowanie Zasada dobrej wiary – jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary Zasada ochrony praw nabytych – jeżeli na skutek określonej regulacji ustawowej nabywamy pewne prawa to zmiana porządku prawnego nie może powodować że my tracimy już nabyte prawo jeżeli do końca z niego nie skorzystaliśmy Zasada dowodzenia – Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (wyj. chcemy przed sądem wykazać dyskryminację w stosunku pracy to podmiot, który dyskryminował musi udowodni , że było inaczej) Zasada ochrony dóbr osobistych – Wykład 2 26-10-2014 Istota fizyczna – aby uznać za człowieka musi mieć dwa atrybuty zdolność prawna i zdolność do czynności prawnej Zdolność prawna – art. 8 KC – możność bycia podmiotem praw i obowiązków; jest niezbywalna. Zdolność do czynności prawnych – jest to możność zawierania zobowiązań i nabywania praw; 3 postacie zdolności do czynności prawnych Brak zdolności do czynności prawnych od 0-13 lat i ubezwłasnowolnieni całkowicie prawomocnym postanowieniem sądu (np. choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy czy uzależnienie – prowadzi do niemożności kierowania własnym życiem), osoba nie może dokonywać skutecznie żadnej czynności Ograniczona zdolność do czynności prawnych dot. osób pomiędzy 13-18rż na gruncie cywilnym (13-17 prawo karne) oraz osób ubezwłasnowolnionych częściowo prawomocnym wyrokiem sądu – można dokonywać wyłącznie czynności życia dnia codziennego; dla dokonania skutecznej czynności innej niż czynności życia codziennego potrzebna jest potwierdzenie przez opiekuna prawnego lub kuratora, jeśli taki został wyznaczony Pełna zdolność do czynności prawnych – to sytuacja, w której osoba powyżej 18 rż może dokonywać wszelkich czynności ze wszelkimi konsekwencjami Osoba prawna – od art. 33 – podmioty, które uzyskały osobowość prawną Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej – nie są ani osobą fizyczna ani osobą prawna Nasciturus – dziecko poczęte a nienarodzone – może być podmiotem praw i obowiązków, jeśli urodzi się żywe – (urodził się żywy, ale zmarł – może być spadkobiercą) Domniemanie urodzenia się żywego dziecka art. 9 KC Przedmiot prawa cywilnego Czynność prawna – to czynność konwencjonalna, rodząca określone konsekwencje prawne – jest oświadczeniem woli zmierzające do wywołania określonych skutków prawnych Czynność konwencjonalna – to zachowanie, któremu możemy nadać określone reguły sensu Reguły sensu – określone znaczenie Rodzaje czynności prawnych Wg stron jednostronne – testament, wypowiedzenie stosunku pracy – dla ważności tej czynności nie jest konieczna wola innej strony dwustronne – umowa kupna-sprzedaży, umowa o pracę, umowa zlecenie wielostronne – tworzenie spółdzielni, uchwały – prze nią działa organ kolegialny Moment wystąpienia skutków czynności mortis causa – na wypadek śmierci – skutek czynności prawnej dokonuje się po śmierci dokonującego tej czynność np. testament Inter vivos – między żywymi – skutki zapadają za życia dokonujących czynność Charakter konsekwencji czynności zobowiązujące – jest to czynność, której dłużnik zobowiązany jest do świadczenia na rzecz wierzyciela Przy czynności jednostronnie zobowiązującej tylko jedna osoba świadczy na rzecz drugiej Dwustronnie obowiązująca – jedna i druga strona są jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem czynności rozporządzająca – polega na przeniesieniu, obciążeniu, ograniczeniu lub zniesieniu prawa podmiotowego, czynności zobowiązująco –rozporządzające in. o podwójnym skutku – to czynności które jednocześnie rozporządzają i zobowiązują czynności przysparzające – to jest taka czynności kiedy jedna strona dokonuje korzystnej zmiany majątkowej na rzecz drugiej strony; czynności upoważniające – wyznacza innym podmiotom kompetencje do dokonania czynności konwencjonalnych w ich imieniu np. pełnomocnictwo Kryterium celu czynności causalne – ważność tej czynności uzależniona jest od istnienia przyczyny czynności abstrakcyjne – nie musi tu istnieć żadna przyczyna 3 typy causy Causa donandi – przysporzenie następuje nie odpłatnie – np. obdarowanie Solvendi – zwolnienie się z istniejącego zobowiązania Causa obligandi vel acquirendi – przyczyną jest nabycie prawa lub innej korzyści majątkowej Causa cavendi – causa zabezpieczająca Czynność fiducjarna in. powierniczna – musi być przeniesienie prawa na powiernika oraz zobowiązanie powiernika wobec powierzającego, że będzie korzystał z tego prawa tylko w granicach zawartej umowy Oświadczenie woli – oznacza przejaw woli ludzkiej zmierzający do wywołania określonego skutku prawnego; jest każde zachowanie człowieka wyrażające jego wolę w sposób dostateczny 4 elementy: musi być przeświadczona o konieczności dokonania oświadczenia; musi być złożone w swobodny sposób bez przymusu; oświadczenie musi być zrozumiałe; musi być złożone na serio Formy czynności prawnej: - forma pisemna zwykła – art. 78 KC, to jest taka postać, na której znajduje sie własnoręczny podpis - forma pisemna z datą pewną – datę pewną można uzyskać poprzez poświadczenie urzędowe in. urzędowe poświadczenie daty np. urząd gminy czy notariusza, jest skuteczne również wobec osób niebiorących udziału w tej czynności - forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym – art. 96 prawa o notariacie – notariusz potwierdza, że ten podpis to jest nasz podpis - forma aktu notarialnego – forma szczególna – możliwa do dokonania przed notariuszem, w języku polskim, zawiera dokładną datę, czasem nawet dokładną godzinę (np. sprzedaż nieruchomości) - forma szczególna – np. odcisk palca - forma elektroniczna – wymaga podpisu elektronicznego Wykład 3 16-11-2014 Przedawnienie roszczeń – instytucja, która ma zmierzać do zniesienia stanu niepewności prawnej w obrocie gospodarczym Przedawnienie – jest taką instytucją, na skutek zastosowania, której dochodzi do uchylenia się od zaspokojenia wierzyciela przez dłużnika po upływie określonego terminu. Upływ czasu działa na szkodę dłużnika, czyli wobec upływu czasu i nie działania uprawnionego w tym momencie wierzyciela następuje sytuacja, w której wierzyciel utracił prawo do skutecznego dochodzenia roszczenia. Zobowiązania niezupełne, tzn. takie, które istnieją, ale nie mogą być spełnione, ze względu na zaistniałe przedawnienie. Skutkiem przedawnienia jest niemożność skutecznego dochodzenia przez wierzyciela świadczenia od dłużnika. Istotą przedawnienia jest brak możliwości skutecznego dochodzenia roszczenia. Wyjątki: Przedawnieniu nie ulegają pomimo majątkowego charakteru 1. roszczenia windykacyjne rei vindicatio – jest to roszczenie, które wynika z istoty prawa własności, jako prawa podmiotowego o charakterze bezwzględnym, czyli skutecznym erga omnes (tzn. wobec każdego). Rei vindicatio charakteryzuje się tym, że zawsze związane jest z posiadaniem, tzn. właściciel został pozbawiony posiadania. actio negatoria – roszczenia negatoryjne - roszczenie negatoryjne również jest związane z prawem własności, również jest prawem o charakterze bezwzględnym, i z roszczeniem tym może wystąpić właściciel, którego prawo własności zostało naruszone, ale nie został on pozbawiony posiadania. Na roszczenie actio negatoria składają się dwie rzeczy: * żądanie przywrócenia stanu zgodnego z prawem oraz domaganiu się usunięcia cudzej rzeczy, czy usunięcia skutków naruszenia. To roszczenie, to żądanie przywrócenia stanu zgodnego z prawem nie zawsze będzie możliwe, wtedy będzie służyło poszkodowanemu roszczenie odszkodowawcze, czyli w ramach tego żądania będzie się mieściło również roszczenie odszkodowawcze. * żądanie zaniechania naruszeń, czyli żądanie doprowadzenia do stanu powstrzymywania nieuprawnionego od bezprawnych działań do rzeczy cudzej. Roszczenie to jest tylko i wyłącznie wtedy zasadne, kiedy istnieje uzasadnione podejrzenie dalszego nieuprawnionego naruszania I teraz w jednym i w drugim przypadku musimy wskazać sobie legitymowanego czynnie i biernie, czyli to, komu służy legitymacja czynna, a komu bierna legitymowanie czynne, to uprawnienie skierowania roszczenia o ochronę przeciwko podmiotowi naruszającemu legitymacja bierna jest to możność skierowania roszczenia o ochronę do podmiotu naruszającego Przy rei vindicatio legitymację czynną ma właściciel, współwłaściciel, użytkownik wieczysty. a legitymację bierną ma ten, kto faktycznie włada rzeczą. Przy action negatora legitymację czynną ma właściciel i użytkownik, a legitymację bierną każdy, kto naruszył korzystanie z prawa podmiotowego 2. roszczenie o zniesienie współwłasności rzeczy ruchomej bądź nieruchomości - przysługujące współwłaścicielom. Zniesienie współwłasności to zniesienie wspólnego prawa podmiotowego i przyznanie jednej ze stron prawa do spłaty drugiej strony. Zniesienie współwłasności może dokonać się na skutek postanowienia sadu, oczywiście zawsze na wniosek, albo wspólnego zgodnego oświadczenia woli stron. Przy nieruchomości przez notariusza. Terminy przedawnień. Art. 118 stanowi o terminie przedawnień i podstawowymi terminami jest: 10 letni termin, jak nic innego nie wynika z innych przepisów i postanowień. 3 lata wynosi termin przedawnienia o świadczenia okresowe np. odsetki, czynsz najmu. 3 letni również roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. 2 letni termin z umów o dzieło. W przypadków czynów niedozwolonych, gdy roszczenie dotyczy naprawienia szkody – roszczenie przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do naprawienia szkody. 20 letni – jest to termin do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa, zbrodni lub występku i tutaj mamy 20 letni czas od dnia popełnienia przestępstwa, niezależnie od tego czy ktoś się dowiedział o szkodzie czy nie i osobie zobowiązanej. Ważne jest, że Ustawodawca w różny sposób wskazuje, od którego momentu rozpoczyna się bieg przedawnienia. Przy odpowiedzialności za szkodę na skutek popełnienia przestępstwa 20 lat od dnia popełnienia przestępstwa. Przy 3 letnich mamy 3 lata od momentu wymagalności roszczenia. Wymagalność roszczenia to ostatni dzień, w którym dłużnik powinien spełnić świadczenie. Inne typy roszczeń: przysługują dzieciom przeciwko rodzicom – tutaj następuje zawieszenie wieku przedawnienia przez czas wykonywania władzy rodzicielskiej. osobom niemającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę – tutaj też mamy możliwość zawieszenia biegu przedawnienia przez czas trwania opieki bądź kurateli przysługujące jednemu z małżonków przeciwko drugiemu – tu bieg przedawnienia zawieszany jest przez czas trwania małżeństwa gdy z powodu działania siły wyższej, uprawniony nie może ich dochodzić – bieg przedawnienia ulega zawieszeniu przez czas działania tej siły wyższej Termin zawity in. prekluzyjny – taki, który jest niemożliwy do przywrócenia. Termin zawity to jest art. 344 §2 KC. Dotyczy samowolnego naruszania posiadania. Tu mamy rok czasu. Roszczenie wygasa, jeśli w ciągu roku nie było dochodzone. Art. 568 za wady fizyczne z tytułu rękojmi Art. 576 za wady prawne z tytułu rękojmi Prawo rzeczowe – reguluje cywilno prawne formy korzystania z rzeczy; zajmuje się prawami podmiotowymi o charakterze bezwzględnym, czyli skutecznymi erga omnes. Są to prawa majątkowe mające za przedmiot rzecz. Czasami będzie to również użytkowanie, zastaw i hipoteka, jako ograniczone prawo rzeczowe. Katalog praw rzeczowych jest katalogiem zamkniętym - numerus clausus. W skład katalogu praw zamkniętych wchodzi: własność użytkowanie wieczyste użytkowanie służebność zastaw spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu hipoteka Wykład 4 30-11-2014 Własność – prawo rzeczowe, prawo podmiotowe dające najwięcej uprawnień względem rzeczy; fundamentalne prawo rzeczowe, ma charakter skuteczny wobec wszystkich erga omnes; ma charakter bezterminowy Prawo własności zawsze związane jest z posiadaniem Każdy ma obowiązek nie naruszania cudzego prawa własności Prawo własności prawo podmiotowe, ma charakter bezterminowy Art. 140 KC właściciel może w wyłączeniem innych osób korzystać z prawa własności, zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy, zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa w szczególności może korzystać z traidy uprawnień uprawnienie do posiadania rzeczy uprawnienie do korzystania z rzeczy – pobierania pożytku z rzeczy i innych dochodów; używania rzeczy, zużywania rzeczy, przetworzenia rzeczy uprawnienie do rozporządzania rzeczą – możliwość dokonywania czynności prawnych dot. rzeczy np. przeniesienie prawa własności (Inter vivos, mortis causa) Posiadanie rzeczy w ramach prawa własności to posiadanie samoistne Korzystanie z rzeczy to min. pobieranie pożytków i innych dochodów z rzeczy Pożytki należą do przedmiotu stosunków cywilno-prawnych obejmują dochody z rzeczy lub dochody z prawa 3 rodzaje pożytków: pożytki naturalne rzeczy – pożytki cywilne rzeczy – są to dochody, jakie rzecz przynosi na podstawie istniejącego stosunku prawnego, mogą być to dochody pieniężne lub niepieniężne pożytki prawa – dochody, które dane prawo przynosi zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa Uprawnionemu do pobierania pożytków przypadają pożytki naturalne, jeśli faktycznie zostały odłączone od rzeczy w trakcie trwania uprawnienia; pożytki cywilne niezależnie czy zostały pobrane czy nie Rozporządzanie rzeczą – możliwość dokonywania czynności prawnych dot. rzeczy m.in. przeniesienia prawa własności (Inter vivos, mortis causa) obciążenie prawa (ograniczone prawo rzeczowe) zniesienie prawa (zużycie do końca, wyrzucenie) Rzecz możemy używać aż do zużycia Granice praw własności są determinowane przez inne przepisy prawa m.in.: międzynarodowa konwencja praw człowieka, konstytucja RP, zasady współżycia społecznego, społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa Ustawodawcza postanowił wprowadzić przepisy dot. ochrony prawa własności Wynikają z aktów prawa międzynarodowego, konstytucji RP, ustawy KC Prawo własności – to prawo nadrzędne podlega szczególnej ochronie art. 222 ochrona petytoryjna – 2 el action negatora i rej vindicatio – właściciel może żądać od osoby, która włada rzeczą, aby mu ją wydała chyba, że tej osobie przysługuje względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą Art. 344 ochrona posesoryjna in. ochrona posiadania Ochrona spadkobrania – zapewnia prawo do dziedziczenia W ramach prawa własności możemy korzystać z powództwa przeciw egzekucyjnego, gdy postępowanie egzekucyjne skierowane jest do niewłaściwego podmiotu Współwłasność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom, cechy współwłasności to: jedność przedmiotu – przedmiotem prawa własności jest ta sama rzecz; wielość podmiotów – należy do kilku, co najmniej dwóch osób fizycznych lub prawnych; niepodzielność wspólnego prawa – każdy ze współwłaścicieli ma prawo do całej rzeczy ¬ródło współwłasności: czynność prawna np. umowa sprzedaży, darowizna, testament; orzeczenia sądowe np. w sprawach o zniesienie współwłasności, o podział spadku zdarzenia prawne Współwłasność może wynikać z przepisów prawa np. dziedziczenie może ustanowić współwłasność na rzeczy Współwłasność może być w częściach ułamkowych lub łączna ułamkowa – każdy ze współwłaścicieli ma oznaczony ułamek swego prawa; łączna – łączy się z osobistym stosunkiem prawnym pomiędzy współwłaścicielami np. stosunek małżeństwa, spółki cywilnej – to współwłasność bezudziałowa, domniemywa się że udziały są równe (domniemanie usuwalne) Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim prawem i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo o zniesienie współwłasności – nie przedawnia się Użytkowanie wieczyste – specyficzne dla polskiego prawa dot. nieruchomości gruntowej – jest jednym z trzech praw rzeczowych: własność, użytkowanie wieczyste, ograniczone prawa rzeczowe Polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej będącej własnością skarbu państwa, województwa, powiatu, gminy, związku gmin, związku powiatów itp. osobie fizycznej lub prawnej na czas określony 99 lat, ale nie krócej niż 40 lat Konieczna jest umowa w formie aktu notarialnego i wpisanie prawa do księgi wieczystej Stroną oddającą grunt – będącą właścicielem jest zawsze skarb państwa, powiat, gmina województwo, związek gmin, związek powiatów Nie ma ograniczeń, co do podmiotu nabywającego grunt Podmiot oddający grunt pozostaje właścicielem i pobiera opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego Użytkownik wieczysty gruntu – ma prawa zbliżone do właściciela m.in. korzysta z gruntu z wyłączeniem innych osób, może prawem swobodnie rozporządzać – sprzedać, zapisać w testamencie, obciążyć (w użytkowaniu wieczystym nie możemy rzeczy zużyć, jesteśmy właścicielem czasowo) Prawo użytkowania wieczystego podlega egzekucji i dziedziczeniu Przed końcem trwania użytkowania wieczystego użytkownik wieczysty ma prawo do zwrócenia się o przedłużenie użytkowania wieczystego; właściciel może odmówić, ale tylko z ważnych względów m.in. korzysta niezgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem gruntu Wygaśnięcie użytkowania wieczystego upływ czasu – strony nie przedłużą rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego konfuzja praw jednostronne wypowiedzenie Od 2005 roku można przekształcić prawo użytkowanie wieczystego we własność Służebność – ograniczone prawo rzeczowe służące zwiększeniu użyteczności rzeczy służebność dzielimy na: służebności gruntowe - ma dążyć do zwiększenia użyteczności nieruchomości zwanej nieruchomością władnącą; taką nieruchomość można obciążyć na rzecz innego właściciela prawem, z którego wynika, że właściciel innej nieruchomości może korzystać w określonym przez sąd zakresie z nieruchomości obciążonej np. służebność drogi koniecznej (in. służebność czynna); służebność światła – budynki nie mogą być wysokie (in. służebność bierna) służebność gruntowa może powstać w drodze umowy, orzeczenia sądowego, orzeczenia administracyjnego lub zasiedzenia (tylko służebność gruntową i służebność przesyłu można zasiedzieć) służebność gruntowa jest służebnością skuteczną wobec każdo czesnego właściciela gruntu służebności osobiste – obciążenie nieruchomości na rzecz oznaczonej osoby fizycznej; obciążenie prawem – treść tego prawa wyznaczana jest potrzebami tej osoby fizycznej; jest prawem terminowym – wygasa najpóźniej z chwilą śmierci uprawnionego; nie wchodzi do masy spadkowej służebność przesyłu – została wprowadzona w 2008r., służebność, która może być ustanowiona na rzecz przedsiębiorcy, który to przedsiębiorca zamierza wybudować lub jest właścicielem urządzeń do przesyłu mediów np. instalacji, urządzeń energetycznych, gazowych, kanalizacyjnych i in.; przedsiębiorca może korzystać w ograniczonym zakresie z nieruchomości zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń Wygasanie służebności: upływ terminu służebność osobista - śmierć osoby uprawnionej zrzeczenie się uprawnionego do korzystania ze służebności konfuzja praw nie wykorzystywanie służebności przez 10 lat zniesienie służebności prawomocnym wyrokiem sądu Wykład 6 04-01-2015 Podział zobowiązań 1 umowy regulujące przeniesienie praw umowa sprzedaży umowa zamiany umowa darowizny kontraktacje 2 kryterium używania rzeczy umowa najmu umowa dzierżawy umowa użyczenia leasing 3 zobowiązania odnoszące się do świadczenia usług umowa zlecenie umowa o dzieło przechowanie umowa składu umowa agencyjna umowa komisu umowa przewozu umowa spedycji 4 umowy regulujące stosunki kredytowe pożyczka umowa kredytowa umowa rachunku bankowego zabezpieczenie wierzytelności poręczenie gwarancja bankowa 5 umowy o funkcji alimentacyjnej renta dożywocie 6 inne ubezpieczenia gospodarcze umowa ubezpieczenia umowa spółki obrót papierami wartościowymi (umowa dot. przekazu; obrót papierami wartościowymi sensu stricte) przyrzeczenie publiczne umowa gry i zakładu umowa ugody Umowa sprzedaży – art. 535 KC sprzedający zobowiązuje się do przeniesienia własności i wydania rzeczy kupującemu, a kupujący zobowiązuje się do zapłaty ceny za rzecz i odbioru rzeczy; można negocjować ceny Umowa zamiany – zamiana polega na tym, że każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy; może być zamiana z dopłatą ale musi mieć formę aktu notarialnego Umowa darowizny – jest to umowa na podstawie, której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku (1. jest bezpłatna 2. kosztem majątku obdarowującego) forma darowizny powinna być w postaci aktu notarialnego; wyjątek: świadczenie zostało spełnione Kontraktacja – przez umowę kontraktacji producent rolny zobowiązuje się do wyprodukowania i dostarczenia kontraktującemu określonych produktów rolnych, a kontraktujący zobowiązuje się w umówionym terminie odebrać i zapłacić umówioną cenę Najem – przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu ustalony czynsz najmu; forma umowy najmu w przypadku nieruchomości lub pomieszczenia na czas >1roku powinna mieć formę pisemną, w przeciwnym wypadku uznaje się ją na czas nieokreślony (nieoznaczony); w umowie najmu należy wpisać przeznaczenie rzeczy; klauzulę, że wynajmujący ma lokal, do którego może się wyprowadzić (w przeciwnym razie w okresie ochronnym od XI do III nie możemy go eksmitować); jeżeli w czasie trwania najmu rzecz wymaga napraw, to trzeba w umowie zawrzeć kto napraw dokonuje bieżące naprawy obciążają najemcę; zwracać uwagę na opisanie przeznaczenia wynajmowanej nieruchomości, lokalu, pomieszczenia jak i rzeczy będących na wyposażeniu (np. zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy) Dzierżawa – to umowa na podstawie, której wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu określony umówiony czynsz; należy określić sposób pobierania pożytku, termin zapłaty czynszu, skazać do czego przeznaczona jest rzecz – umowa na piśmie; czynsz może być pieniężny lub w innym świadczeniu; dzierżawa na czas dłuższy niż 30 lat jest dzierżawą na czas nieoznaczony; dzierżawca jest zobowiązany do wykonywania należytych napraw, aby rzecz była utrzymana w należytym stanie Użyczenie – to umowa na postawie której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu przez czas oznaczony bądź nieoznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy, jeśli rzecz użyczona ma wady użyczający zobowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził biorącemu przez to że nie zawiadomił biorącego o tych wadach, jeśli umowa nie określa przeznaczenia rzeczy, korzystamy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tej rzeczy, koszt utrzymania rzeczy użyczonej ponosi biorący, zakończenie użyczenia następuje bądź po spełnieniu się daty (jeśli zawarta była na czas określony) bądź gdy biorący uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie Leasing – przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania lub używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego, umowa leasingu musi być zwarta na piśmie pod rygorem nieważności, musi być wskazany termin płatności rat, obowiązki finansującego dotyczące utrzymania rzeczy, ponoszenia kosztów eksploatacji, wskazać kwestie związane z ubezpieczaniem rzeczy, finansujący nie odpowiada za wady rzeczy, chyba że powstały one na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność, wskazać kwestię wypowiedzenia, finansujący może wskazać, że z rzeczy może korzystać tylko określona osoba.